Bilgi, Varlık ve Değer Arasında Bir Düşünce: “Şule Gürbüz Ne Mezunu?” Sorusu Üzerine
Bir filozof için her soru, yüzeyin altında saklı daha büyük bir anlamın habercisidir. “Şule Gürbüz ne mezunu?” gibi basit bir soru bile, aslında bilgi, varlık ve değer üçgeninde yankılanır. Çünkü bir insanın “mezuniyeti”, yalnızca bir diploma değil; bir düşünce biçiminin, bir varoluş yöneliminin göstergesidir.
Bilginin Felsefesi: Epistemolojik Bir Yaklaşım
Epistemoloji, yani bilginin doğasını sorgulayan felsefe dalı, Şule Gürbüz’ün eğitim geçmişine dair merakın ötesinde bir anlam taşır. Gerçek bilgi nedir? Bir insanın ne bildiği mi önemlidir, yoksa nasıl düşündüğü mü?
Şule Gürbüz, İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümü mezunudur. Bu bilgi, yüzeyde bir akademik gerçeği belirtir; ama derinlerde, bilmenin biçimine dair güçlü bir metafor taşır. Felsefe eğitimi, yalnızca bilgi birikimi değil; bilginin sınırlarını tanıma, sorgulama ve yeniden kurma cesareti kazandırır.
Gürbüz’ün eserlerine baktığımızda — “Zamanın Farkında”, “Kambur”, “Coşkuyla Ölmek” gibi — epistemolojik bir bilinç akışı hissedilir. O, bilgiyi sahip olunan bir nesne değil, yaşanan bir süreç olarak kavrar. Belki de bu nedenle, okuruna hep şu soruyu sordurur: “Bilmek, yaşamak mıdır; yoksa anlamak, var olmak mıdır?”
Varlığın Katmanları: Ontolojik Bir Derinlik
Bir filozof için “ne mezunu” sorusu, aslında “nasıl bir varlık” sorusuna dönüşür. Ontoloji, varlığın doğasını anlamaya çalışır. Şule Gürbüz’ün düşünsel evreninde varlık, sadece fiziksel bir mevcudiyet değil; zamansal, duygusal ve ahlaki bir yoğunluktur.
Onun metinlerinde zamanın akışı, varoluşun kırılganlığıyla iç içedir. Eski saat ustalığı mesleğini sürdürmesi de bu bağlamda anlamlıdır. Mekanik bir sanat gibi görünen saat tamiri, aslında varlığın sürekliliğini onarma çabasıdır. Gürbüz, zamanı tamir ederken aslında insanın ontolojik bütünlüğünü yeniden kurar.
Felsefe eğitimiyle yoğrulmuş bir zihnin ürünü olarak, onun yazılarında zaman, yalnızca ölçülen bir nicelik değil, insan ruhunun yankısıdır. Bu noktada okuyucuya şu soruyu bırakmak gerekir: “Zamanı mı yaşarız, yoksa zaman bizi mi yaşar?”
Etik Bir Bakış: Değerin Sessiz Derinliği
Etik, felsefenin en insani yüzüdür. Şule Gürbüz’ün eserlerinde, insanın iyilikle, merhametle ve vicdanla sınandığı sahneler sıkça karşımıza çıkar. Onun karakterleri genellikle düşünen, yalnızlaşan, ama yine de ahlaki bir sorumluluk hisseden bireylerdir.
Etik açıdan bakıldığında, mezuniyet bir akademik statü değil, bir erdem sınavıdır. Gürbüz’ün felsefe geçmişi, ona düşünsel bir derinlik kazandırırken; edebi üretimi, bu derinliği etik bir duyarlılıkla bütünleştirir. O, bilgiyi araçsallaştırmaz; bilgiyi insanın kendini bilmesine dönüştürür.
Bu noktada sorulması gereken belki de şu olmalı: “Erdem, bilginin bir sonucu mudur; yoksa bilmek, zaten erdemli olmaktır?”
Şule Gürbüz’ün Düşünsel Kimliği: Mezuniyetin Ötesinde
Şule Gürbüz’ün felsefe eğitimi, onun düşünce tarzını belirleyen bir temel olmuştur; fakat asıl kimliği, akademik kalıpları aşan bir sorgulama biçimiyle şekillenir. O, düşüncenin duygudan ayrılamayacağını, bilginin soğuk değil; sıcak, insani ve kırılgan bir şey olduğunu hatırlatır.
Felsefi altyapısı, yazılarındaki ironiyi, yoğun dili ve ahlaki sorumluluk bilincini besler. O, klasik anlamda “mezun” olmanın ötesinde, düşünmenin mezuniyetini yaşamış bir figürdür. Çünkü bazı insanlar okuldan mezun olur, bazıları ise düşünceden.
Bilmekten Anlamaya, Anlamaktan Olmaya
Felsefi açıdan Şule Gürbüz’ün hikâyesi, bilmenin üç aşamalı dönüşümünü yansıtır:
1. Epistemolojik aşama: Bilginin kazanılması.
2. Ontolojik aşama: Bilginin varlığa dönüşmesi.
3. Etik aşama: Bilginin iyiye yönelmesi.
Onun yaşamı ve yazıları, bu üç düzeyde birleşir. Mezuniyet, burada bir başlangıçtır — tıpkı Sokrates’in dediği gibi: “Bilmediğini bilmek, bilmenin ilk adımıdır.”
Sonuç: Bir Mezuniyetin Felsefesi
“Şule Gürbüz ne mezunu?” sorusunun cevabı, evet, “Felsefe”dir; ama bu bilgi, bir özgeçmiş satırından çok daha fazlasını ima eder. O, bilmenin ötesine geçen, anlamın ve varoluşun sınırlarını zorlayan bir düşünce geleneğinin temsilcisidir.
Felsefe mezunu bir yazar olarak Şule Gürbüz, hem düşüncenin hem sanatın hem de insanın iç dünyasının sürekliliğini savunur.
Peki sizce, bir insanın kim olduğunu belirleyen şey ne olmalı?
Diploması mı, düşünceleri mi, yoksa varoluşuna kattığı anlam mı?
Belki de asıl mezuniyet, hayatın kendisidir — bilmekten olmaya uzanan sessiz bir yolculuk…